W metodzie Charlotte Mason nie brakuje pomysłów i inspiracji pomocnych przy poznawaniu przeszłości. Pierwszymi podstawowymi narzędziami są obrazy, reprodukcje, rysunki i fotografie. Pomogą nam zrozumieć omawianą ideę, pozwolą na stworzenie żywego wyobrażenia i zachowanie wyraźnego wrażenia w naszej głowie. Podobnie jak w Studium Obrazu poznajemy historię sztuki, tak praktykując Studium Zabytków , pogłębiamy wiedzę historyczną.

Ciekawym narzędziem, które pomoże nawet najmłodszym zrozumieć przepływ czasu, jest Tabela historii życia . Każde dziecko może ją samodzielnie wykonać. W tym samym czasie rodzic tworzy własną tabelę, w której umieszcza wydarzenia ze swojego życia. Zaczynamy od obecnej chwili i cofamy się, zaznaczając kolejne wydarzenia z przeszłości. Dziecko będzie w stanie wypełnić tyle lat wstecz, ile ma lat obecnie. Na linii czasu można oznaczyć urodziny, wydarzenia z życia rodziny, święta narodowe itd.

Kolejną wartościową pomocą jest Wstęga czasu . Wpisujemy do niej zwięźle, w odpowiednich kolumnach, postacie i/lub wydarzenia, na które trafiamy w trakcie nauki. Jest to „graficzna panorama dla umysłu dziecka, która pozwoli zauważyć wydarzenia, tak jak następowały, w porządku chronologicznym”. Możemy dzięki temu zobrazować, jakie postacie żyły w danym wieku, a jakie kilka wieków wcześniej bądź później. Mając w pamięci Wstęgę czasu, widzę w wyobraźni, że w XV wieku żył Krzysztof Kolumb, a wiek po nim – Shakespeare.

Od Wstęgi czasu przechodzimy do Księgi wieków . Jest to linia czasu podzielona na stuletnie fragmenty. Każdy wiek w dziejach ludzkości ma swoją własną stronę. Tu właśnie notujemy, rysujemy, oznaczamy napotkane wydarzenia i osoby, o których opowiadaliśmy wcześniej podczas narracji ustnej. Fenomen tej niepozornej książki polega na tym, że w miarę wprowadzania do niej różnych informacji możemy zauważyć pewne relacje. Dziecko samo dostrzega powiązania między wydarzeniami i osobami. Nie zapomnę naszego wielkiego zdziwienia, kiedy okazało się, że Maria Skłodowska-Curie była rówieśniczką Józefa Piłsudskiego, a na dodatek obydwoje zmarli w tym samym roku. Albo że pradziadek Wacław urodził się cztery lata przed wybuchem pierwszej wojny światowej. Homer natomiast tworzył prawdopodobnie wtedy, gdy budowano Biskupin. Takie spostrzeżenia pozostają na długo żywe w naszym umyśle, a zaobserwowane relacje tworzą z czasem rozbudowaną sieć połączeń i pozwolą lepiej odnieść się do historii. W Księdze wieków spotykają się: nasza osobista historia, historia Polski i historia świata.

Dzieci otrzymują Księgę wieków, kiedy są już w stanie całkowicie samodzielnie ją uzupełniać. To one decydują, co w niej umieścić. Można wpisywać postacie i wydarzenia, które napotkamy, studiując, poznając, czytając dowolne teksty literackie lub Biblię podczas wieczornej modlitwy, jeżdżąc na wycieczki czy odwiedzając muzea. Nie muszą to być wpisy związane z „lekcją historii” sensu stricto . Możemy również zamieszczać zdjęcia bądź opisy obiektów naszych zainteresowań, chociażby przykłady architektury, meble, broń, instrumenty, stroje, statki z poszczególnych stuleci. Co ważne: rodzic obowiązkowo powinien prowadzić własną Księgę wieków. Zapewniam, że takie poszukiwanie powiązań daje wiele radości nawet dorosłym. „Księga wieków powinna być świadkiem obfitej i hojnej »diety« historycznej dziecka. (…). Jest to indywidualna praca intelektualna, a często dzieło sztuki”. Jest ona dla nas bardzo cenna i ma służyć nauce historii na całe życie. (Więcej na ten temat: https://simplycharlottemason.com/store/my-book-of-centuries).

Kolejnym narzędziem, pomocnym w studiach historycznych, jest Tabela stulecia . Do jej wypełnienia używamy symboli i znaków, które pomogą zapamiętać wydarzenia oraz zaobserwować, jak następowały po sobie w czasie. Tu także odwołujemy się do zasady „od znanego do nieznanego”, „od prostego do złożonego” i „od konkretu do abstrakcji”.

Na początku dziecko może wypełnić Tabelę stulecia, oznaczając wydarzenia ze swojego życia od urodzenia, aż do chwili obecnej. Nazwiemy ją Tabelą mojego życia . Liczba kratek powinna odpowiadać długości życia osoby, której biografię analizujemy. Do każdej kratki będziemy stosować dowolnie ustalone symbole. Powinny być one czytelne i przywoływać w pamięci dane wydarzenie, np. gwiazdka może oznaczać urodziny; korona – koronację króla, dwa dzwonki lub dwie obrączki oraz inicjały małżonków – zawarcie małżeństwa, flaga – początek i koniec wojny, skrzyżowane miecze – bitwa, czarna kropka – śmierć, krzyż – Sakrament Chrztu, ogień – Sakrament Bierzmowania, dom – miejsce zamieszkania.