Chciałbym podzielić się refleksjami dotyczącymi aktualnej wiedzy dotyczącej procesu uczenia się, informacjami na temat wpływu technologii na świat, w którym nasze dzieci staną się dorosłe, a także aktualnej rzeczywistości edukacyjnej, w której powinny one wzrastać.
Co mówi nam współczesna nauka na temat samego procesu uczenia się? Neurobiolodzy badając ludzki mózg, zaobserwowali, że organ ten, by osiągnąć stadium pełnych możliwości, rozwija się aż do pięćdziesiątego roku życia. Twierdzą, że dojrzałość związaną z możliwością podejmowania decyzji o planach zawodowych, specjalizacjach, kierunkach nauczania pojawia się w wieku około dwudziestu lat (lub nawet później!).
Kolejny ważny element dotyczy gromadzenia informacji. W czasie ostatnich kilkunastu tysięcy lat jako gatunek wykształciliśmy zdolność do współpracy i dzielenia się informacjami oraz doświadczeniem. Szukamy właściwych odpowiedzi i rozwiązań w dużej mierze w umysłach członków naszej wspólnoty. W tym tkwi nasza ewolucyjna przewaga nad pozostałym stworzeniem.
W czasie procesu nauczania wielką rolę odgrywa zaciekawienie. Najbardziej nas, ludzi, interesuje drugi człowiek, jego reakcje i zachowania. Dlatego też w tradycji uczenia tak ważną rolę odgrywa nauczyciel, głównie poprzez to, jak i z jakim zaangażowaniem przekazuje swoją wiedzę. Neurobiolog dr Marek Kaczmarzyk w swoich wypowiedziach podkreśla, jak wielką wagę w przekazie danego zagadnienia ma sposób mówienia, autentyczność przekazu ze strony dorosłego.
Neurobiolodzy podkreślają także moc różnowiekowych grup w procesie nauczania, które dają dużo większe szanse na powstanie naturalnych relacji współpracy wynikających z różnorodności wiekowej. W takiej grupie podejmowane role są zazwyczaj proste do odczytania, nie wymagają wywalczenia swoich pozycji, jak często obserwujemy w grupach jednowiekowych. W związku z tym dominuje kooperacja nad konkurencją. Oddzielnym zagadnieniem jest świadomość, jak potężne dawki stresu serwowane w czasie pobytu w szkole negatywnie wpływają na przyswajanie (a raczej: nieprzyswajanie) oraz przekazywanie opanowanej wiedzy.
Carol Dweck, psycholożka ze Standford University, autorka książki Nowa psychologia sukcesu podkreśla rolę nastawienia i zaangażowania w procesie uczenia się. O mistrzostwie w danej dziedzinie decydują nie zdolności, lecz zaangażowanie. Nastawienie na rozwój opiera się na przekonaniu, że podstawowe cechy można rozwijać przez pracę. Kluczowe jest zatem podejście do pracy, a nie wrodzony talent. Warto działać w środowisku, w którym uczeń jest otoczony wspierającą społecznością.