Wśród zagadnień związanych z rodzeństwem na szczególną uwagę zasługuje relacja między bliźniakami. Dlaczego? Jak sami zainteresowani często podkreślają: relacja między bliźniakami, trojaczkami, czworaczkami (i tak dalej) to coś absolutnie wyjątkowego. To więź, której nie da się porównać do niczego innego, to zupełnie inny rodzaj relacji niż z pozostałym rodzeństwem, rodzicami, a nawet małżonkiem. Pewien szczególny rodzaj bliskości, porozumienia bez słów, wsparcia, jedności – nawet na odległość. Oczywiście, relacje między bliźniętami to nie tylko słodycz i śmietanka, bywa i trudno, zwłaszcza gdy zaczyna się etap rywalizacji, porównywania albo gdy bliźniacy są tak mocno ze sobą złączeni, że trudno im wyodrębnić swoją indywidualną tożsamość.

Ale po kolei.

Bliźniacza ciąża

Warto wiedzieć, że istnieją różne rodzaje ciąż mnogich, a ta różnorodność nie dotyczy tylko liczby dzieci. Bliźniaki mogą być dwujajowe – powstają wskutek zapłodnienia dwóch komórek jajowych przez dwa plemniki. Z takiej ciąży może więc urodzić się chłopczyk i dziewczynka, zdarza się, że bliźniaki dwujajowe są zupełnie do siebie niepodobne, mają różne kolory oczu, włosów itd. Historia zna nawet przypadek, gdy urodziły się bliźniaki dwujajowe o odmiennym kolorze skóry (jak się później okazało, miały różnych ojców).

Bliźniaki mogą być także jednojajowe – gdy zapłodniona zostaje jedna komórka przez jeden plemnik, która następnie dzieli sią na dwie (lub więcej) identyczne komórki o takim samym kodzie DNA. Ponadto bliźniaki jednojajowe mogą odżywiać się z jednego łożyska, wówczas jest to ciąża jednokosmówkowa, a nawet być w jednym worku płodowym, wówczas taką ciążę nazywamy jednoowodniową. Tych kilka biologicznych szczegółów może uzmysłowić nam, że stopień bliskości bliźniaków może być różny i zdeterminowany od pierwszych dni życia.

Wiadomość o ciąży mnogiej wzbudza rozmaite i skrajne emocje: z jednej strony radość, euforię, poczucie wybrania i wyjątkowości, z drugiej zaś strach, przerażenie, niepokój i niepewność. Najczęściej doświadcza się wszystkich tych emocji jednocześnie. Na pewno dobrze jest w tym czasie otoczyć się wspierającymi osobami, a także z rozwagą wybrać położną i lekarza. Często bliźniaki rodzą się wcześniej (ale nie zawsze!), bywa, że mają niską wagę urodzeniową (ale nie wszystkie!), poród coraz częściej kończy się cesarskim cięciem (ale nie każdy!).

Na początku mojej pierwszej ciąży – właśnie bliźniaczej – usłyszałam szereg wskazówek od lekarza prowadzącego. Brzmiały one mniej więcej tak: ciąża bliźniacza to ciąża wysokiego ryzyka. Nie wolno: chodzić na basen, jeździć na rowerze, najlepiej nie uprawiać żadnego sportu, nie chodzić na długie spacery, nie ćwiczyć, nie siedzieć dużo, a najlepiej to „wyciąć sobie z życia tych dziewięć miesięcy”. Te słowa wzbudziły sporo niepokoju, pojawiło się wiele znaków zapytania, a w efekcie tej wizyty zmieniłam lekarza prowadzącego. Jednak w szeroko pojętym medycznym środowisku spotykałam się wciąż z określeniami: wysokie ryzyko, nie wolno... (i tu długa lista, łącznie ze stwierdzeniami: bliźniaków się nie rodzi naturalnie! Karmienie piersią? Raczej się nie da).

Czemu o tym piszę? Nie rozumiem, czemu tak jest, ale czasami, gdy coś z natury jest bardziej wymagające, zdarza się, że jeszcze otoczenie dokłada nam kolejne bagaże do niesienia w postaci „złotych” rad, niepokojących nowinek i po prostu strachu. Muszę przyznać, że większość czarnych scenariuszy pisanych przez ludzi, z którymi się spotykałam – od lekarzy po panie ekspedientki w sklepie – w ogóle się nie sprawdziła. Warto więc wybrać dobrą położną, otaczać się przyjaznymi osobami i słowami, a wypowiedzi z kategorii „straszaki” puszczać po prostu mimo uszu. Bycie rodzicami bliźniaków jest wyzwaniem, ale bardzo owocnym i przyjemnym wyzwaniem!

W ostatnim czasie rodzi się coraz więcej bliźniaków, trojaczków, czworaczków itd. Według prognoz do 2050 roku nawet co druga ciąża może być bliźniacza. Wpływ na wzrost ciąż mnogich ma wiek kobiety (prawdopodobieństwo ciąży bliźniaczej wzrasta po 30. roku życia), liczba ciąż oraz czynniki hormonalne (zarówno antykoncepcja, jak i hormony używane w produkcji żywności, które następnie krążą w środowisku).