Do 3 roku życia ważnym krokiem w rozwoju dziecka jest kształtowanie się bazowego bezpieczeństwa i regulacji emocji. Pisałam na ten temat w poprzednich numerach „Kredy”. Okres ten to także rozwój inteligencji sensoryczno-motorycznej (Brzezińska, 2000). To proces podobny do cyklu życia roślin. Kiedy chcesz zbierać dojrzałe dobre owoce, dbasz o roślinę począwszy od przygotowania nasion i gleby poprzez pielęgnację po zrywanie owoców. Każdy człowiek ma przed sobą do wykonania podobny plan rozwojowy. Od poczęcia, przygotowania do życia – poprzez coraz to nowe etapy rozwoju – aż do naturalnej śmierci. Kiedy już przygotujemy się do startu – okres przygotowawczy to 9 miesięcy pod sercem u mamy – rozpoczynamy wg planu nasze pierwsze zadania rozwojowe.

Etap kształtowania się inteligencji sensoryczno-motorycznej to szereg nabywanych umiejętności: rozwój czucia, odbiór i przetwarzanie bodźców, a także rozwój ruchowy. Obszary te – intensywnie trenowane przez małe dzieci – stanowią plan rozwoju ruchowego człowieka, który jest efektem rozwoju gatunków. Pełzanie, raczkowanie, skakanie nie są nam potrzebne tylko do pionizowania i chodzenia, ale stanowią bazę rozwoju poznawczego. Zdolności ruchowe małego dziecka to klucz do zrozumienia jego umysłu. I w drugą stronę: umysł ten może być stymulowany dzięki rozwojowi ruchowemu.

Świat grawitacji
Kiedy dziecko rozwija się w brzuchu mamy, ma przed sobą zadania wynikające z ontogenezy. Zapłodniona komórka jajowa musi się podzielić, zróżnicować i zacząć tworzyć organy ciała, w tym cały układ nerwowy. Jest to okres niezwykle dynamiczny, a my, jako rodzice mamy pewien wpływ na jego jakość. Nie bez powodu przyszłe matki są zwykle otoczone opieką i przywilejami w społeczeństwie. Nie wolno ich drażnić, należy je dobrze odżywiać i pozwolić im wypoczywać. To tylko niektóre z przekonań społecznych głęboko osadzonych w naszej mentalności i kulturze. Prawdą jest, że stan zdrowia przyszłej matki ma znaczenie dla kondycji mającego urodzić się dziecka. Ważna jest dieta bogata w zielone warzywa, abstynencja od alkoholu i innych używek, ruch, sen i spokój. W okresie rozwoju płodowego programowaniu podlega nasz rytm dobowy. To, czy będziemy w naszym życiu po urodzeniu lubili chodzić wcześnie spać i wstawać rano, czy też siedzieć długo w nocy, a rano spać, programowane jest właśnie w okresie ciąży. Nasz późniejszy rytm dobowy to odtworzenie rytmu, w jakim żyła nasza mama, kiedy była w ciąży. Jeżeli wstawała rano, skoro świt, dziecko też będzie lubiło krzątać się rano. Jeśli robiła coś do późna w nocy, dziecko też raczej będzie lubiło pracować nocą.