SKUTKI ODCZUWALNE PRZEZ LATA

„Nie płacz, tylko dziewczynki płaczą”, „Nic się nie stało”, „Mogłabyś się czasem uśmiechnąć” – na pewno każdy kiedyś usłyszał te lub podobne słowa, nawet jeśli nie były one kierowane bezpośrednio do nas. Hamowanie stanów emocjonalnych i zaprzeczanie im to przyczyny, coraz częściej występującej wśród uczniów, depresji. Brak umiejętności ekspresji uczuć i emocji może prowadzić do zamknięcia się w sobie i nieadekwatnych lub zaburzonych reakcji. Jeśli nie nauczymy naszych dzieci i uczniów, jak radzić sobie ze stresem, z emocjami, w jaki sposób je wyrażać, sami utrudnimy sobie życie, warunkując tym samym częstsze nieporozumienia oraz skomplikowaną współpracę i komunikację.

Często dni mijają w natłoku zajęć i bodźców zewnętrznych, nie pozostawiając ani chwili na przemyślenie i zrozumienie, co się wydarzyło w naszym życiu. Szczególnie na etapie szkoły podstawowej wiele spraw i uczuć umyka uwadze dzieci – ze względu na brak zrozumienia wartości uważności.

Jednym z największych wyzwań w pracy z dzieckiem jest wskazanie mu form radzenia sobie z trudnymi uczuciami lub znalezienie właściwej formy ekspresji. Pamiętajmy, że w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym najważniejszym środkiem przekazu jest działanie, a najskuteczniejszą metodą nauki będzie w tym wypadku nauka przez naśladownictwo. Zatem rozmawiajmy z dziećmi o naszych uczuciach, pokazujmy im, jak reagujemy na stres, zmęczenie, smutek czy złość. Często bowiem możemy się spotkać z opinią, iż dzieci nie powinny widzieć rodziców ani nauczycieli w stanie wzburzenia bądź w sytuacjach problemowych. Jak zatem mają radzić sobie z przeżywaniem własnych trudności, jeśli nigdy nie widziały, jak się uspokoić lub jak traktować innych w takich momentach?

DANIA

W Danii możemy od kilku lat spotkać się z przedmiotem o wdzięcznej nazwie „empatia”, mającym rozwiązać problem z zamkniętym i niewrażliwym społeczeństwem. Przedmiot ten w dużej mierze opiera się na udzielaniu przestrzeni do dyskusji i prowadzeniu rozmów kierowanych, podczas których uczniowie mają możliwość postawienia się w sytuacji osoby mającej problemy. Zadania na przykładach oraz wchodzenie w role podnoszą świadomość uczniów i pozwalają zrozumieć inny punkt widzenia.

Jednym z najczęstszych ćwiczeń prowadzonych w grupach jest analiza materiału filmowego, po której następuje praca zespołowa. Jej celem jest odnalezienie alternatywnych rozwiązań problemów lub stworzenie narzędzi – czy metod – radzenia sobie z nimi. Zajęcia zwykle podzielone są ze względu na zakres tematyczny i dostosowane do planu rocznego, np.: rozmowy o stresie i jego skutkach prowadzone są z odpowiednim wyprzedzeniem w okresie egzaminów.