U źródeł pojęcia „specjalne potrzeby edukacyjne”

Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem niepełnosprawność czy występowanie specjalnych potrzeb edukacyjnych nie powinny być powodem wykluczenia edukacyjnego dzieci i młodzieży. Przepisy prawne regulujące kształcenie uczniów zapewniają przede wszystkim realizację przez każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej prawa do kształcenia się, prawa dzieci do wychowania i opieki oraz osiągnięcia rozwoju (na podstawie ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty). Ustawa ta zapewnia dzieciom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi możliwość kształcenia się w ogólnodostępnych i integracyjnych szkołach oraz klasach specjalnych. Wybór odpowiedniej placówki zależy od rodziców i opiekunów dziecka. Niezależnie od podjętej decyzji o rodzaju szkoły polskie prawo zakłada, że wybrana placówka umożliwi uczniom zdobycie wiedzy i umiejętności na miarę ich możliwości i potrzeb.

Model edukacji włączającej zakłada szersze włączenie dziecka – nie tylko do społeczności szkolnej, ale przede wszystkim do społeczności lokalnej.

Czym jest wspomniane już wcześniej kształcenie uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych? Obecnie odchodzi się w rozumieniu tego pojęcia od łączenia go tylko z osobami niepełnosprawnymi, którym ze względu na posiadane dysfunkcje lub zaburzenia rozwojowe potrzebne jest specjalistyczne wsparcie w procesie edukacji i rozwoju. Zespół Ekspertów ds. Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych, powołany w 2008 roku przez Ministra Edukacji Narodowej, sformułował dwie definicje specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych:

a) dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi to te, u których stwierdza się spektrum objawów utrudniających lub uniemożliwiających funkcjonowanie: ruchowe, sensoryczne, poznawcze, w zakresie komunikacji, emocjonalno-społeczne i/lub psychiczne, wpływających na jakość życia i pełnienie ról społecznych teraz i/lub w przyszłości;